"Ik heb voor 12.00 uur vaak al meer gelachen dan een gemiddeld mens over de hele dag"
Een alternatief voor de JeugdzorgPlus, dat zijn de Studio’s in Den Haag. ‘Wij geven onze jongeren maximale zelfstandigheid, met een stevig vangnet’ zegt werk- en trajectbegeleider Kyra van de Geer. We liepen een dag met haar mee.
De dag begint met een overleg met collega Abdelhakim. Het coachingsgesprek verandert al snel in trajectbegeleiding. De eerste vraag: is Brian naar school geweest? Abdelhakim schudt zijn hoofd. ‘Van de afgelopen negen dagen slechts drie keer. Hij gaf het eerlijk toe.’ Kyra fronst. ‘Dit schooljaar redt hij niet meer op deze manier.’ Abdelhakim stelt voor dat hij gaat werken en in september opnieuw start. Kyra: ‘Hij is nog leerplichtig. We moeten echt samen gaan kijken wat haalbaar is.’ Abdelhakim kijkt op de klok: ‘School begint over een kwartier. ‘Ik ga hem wakker maken.’
Zelfstandigheid versus begeleiding, waar ligt de grens?
Terwijl Kyra koffie zet, blijft de vraag in de lucht hangen of je een zeventienjarige nog moet ‘wekken’. ‘Is dat pamperen? Ik begrijp die vraag. Weet je, ik klop liever aan en zeg: ‘Hier, een kopje thee. Zie ik je zo?’ Dan een kamer binnenvallen, omdat een jongere te laat is. Je krijgt terug van je geeft. Dat geloof ik echt. Humor werkt ook. Zo van: de volgende keer sta ik met een emmer water bij je bed.’ Abdelhakim komt terug: ‘Brian zegt dat hij al vakantie heeft.’
Omgaan met crises: Jason is weggelopen
De voordeur van de Studio staat open. Altijd. Belangrijk onderdeel van de werkwijze is dat jongeren vanaf dag 1 vertrouwen krijgen van de medewerkers. Een open deur past daar goed bij. Kyra: ‘Jongeren mogen altijd terugkomen, er staat altijd een kop thee klaar en iemand die een luisterend oor kan bieden. Bij ons hoef je vertrouwen niet te verdienen, het is er. We willen jongeren juist de ruimte geven om fouten te maken, dan durven ze ook eerder zelf beslissingen te nemen.’ Een van de jongeren, Jason, is laatst weggelopen. Toen er veertien dagen geen contact was geweest, hebben collega’s zijn kamer leeggehaald. ‘Dit had ik niet van Jason verwacht,’ zegt Abdelhakim, ‘Hij liep vaker weg, maar kwam altijd terug.’ Kyra zucht. ‘Zijn moeder weet ook niet waar hij is. Dat is toch verschrikkelijk?’ Soms moeten jongeren nog één keer ervaren hoe het thuis is, of op straat of…’ Kyra valt even stil. ‘Ik vind het moeilijk als we moeten afronden terwijl een traject nog niet is afgerond. Helaas hoort het er soms bij. In geval van Jason: hij kan altijd terugkomen, maar door de wachtlijsten is de kans klein dat we snel plek hebben.’
Tayla: een succesverhaal
Kyra herinnert zich Tayla, die ook steeds wegliep. ‘We spraken af: als je weggaat, laat ons weten waar je bent. Dan belde ze en zei: “Ik slaap daar en daar.” Dan zei ik: ‘Geef mij die persoon even. Ik heb wel tien keer zo’n telefoontje gehad.’ Bij de Studio’s geloven medewerkers dat een leermoment niet alleen zit in iets dat goed gaat. Juist ook in bijvoorbeeld weglopen en weer terugkomen. Kyra: ‘Dan maken we nieuwe afspraken met een jongere, luisteren naar elkaar en samen bedenken we een nieuw plan. Daarmee leggen we de regie bij de jongere zelf neer.’ Mede dankzij gesprekken met een coach maakte Tayla na verloop van tijd een omslag. Binnenkort haalt ze haar diploma. ‘Ik vraag me in dit geval echt af: was Tayla ook zo ver gekomen als we na één keer weglopen hadden gezegd: je mag niet meer terugkomen?’
Een gevoel van thuis
De jongeren richten hun kamers zelf in. ‘Als je je kamer eigen maakt, zorg je er beter voor. Bij ons vind je doorgaans geen krassen in de deuren of volgekalkte muren.’ Ook geen vuilniszakken bij een verhuizing. ‘Ooit stond een jongen hier voor de deur. Hij kwam met het openbaar vervoer, helemaal alleen. Zijn spullen in vuilniszakken. Dan breekt je hart toch?’ Jason’s spullen zijn ingepakt in verhuisdozen. Zijn moeder haalt ze op. ‘Of anders brengen wij ze naar haar toe,’ zegt Abdelhakim.
Dromen van uitbreiding
Met locaties in Den Haag, Rotterdam en Castricum is het aantal studio’s beperkt. Kyra droomt van uitbreiding: ‘Het pand hiernaast. Als we dat toch eens konden huren. Dat zou perfect zijn. Een jongere stroomt hier uit, maar als hulp nodig is, zijn wij er nog. Geen overstap naar een andere organisatie of een andere begeleider. Dan bouwen we de begeleiding langzaam af.’ Chris, een jongere die binnenkort verhuist, zou daar veel aan hebben. Er is een nieuwe plek voor hem, maar hij twijfelt. Kyra: ‘Ik snap het wel. Hij heeft hier lang gewoond, daar moet hij weer zijn plek vinden.’ Abdelhakim knikt. ‘Dat is spannend voor hem. Kyra glimlacht: ‘Zo’n studio hiernaast… dat zou ideaal voor hem zijn. Zelfstandig wonen, maar met ons dichtbij.’
Kyra’s enthousiasme over de Studio’s is groot. Vooral hoe sterk, volwassen, slim, grappig en uniek de jongeren zijn die hier komen. ‘Ze leren ons elke dag zoveel! Niet alleen nieuwe woorden, ook handigheidjes met Snapchat of een andere manier om naar dingen te kijken. Ik heb voor 12.00 uur vaak al meer gelachen dan een gemiddeld mens over de hele dag.’
