"Je weet: deze school is niet hun eindbestemming."
‘Wat vinden jullie? Zouden alle sporten een eigen WK moeten hebben?’ vraagt meester Chenden als een Jeugdjournaal-item over dit onderwerp is afgelopen. ‘Nou, ik weet wel een sport waarvoor van mij in elk geval géén WK hoeft te worden georganiseerd: paardrijden! Want als je niet je hele lichaam hoeft te bewegen, is het ook geen sport, vind ik’, zegt een leerling. ‘En hardlopen dan? Dan beweeg je toch ook alleen maar je benen?’, werpt een klasgenoot tegen.
Les burgerschap
Na een korte discussie complimenteert Chenden de acht leerlingen van klas 2B van het Waterland College in Purmerend met de manier waarop ze naar elkaar hebben geluisterd. ‘En dan mogen jullie nu je laptop dicht doen’, vervolgt hij. Voor twee van hun is dat een inkoppertje: als iets mag, móét het niet, zeggen ze. Het grapje duurt de meester net iets te lang, maar uiteindelijk kan de les burgerschap beginnen.
Als de leerlingen de begrippen voor een toets over globalisering hebben opgeschreven, is het tijd voor de lunchpauze. Sommige leerlingen gaan naar de ‘oase’, een prikkelarm lokaal. Anderen trappen een balletje in de voetbalkooi of wandelen naar de kantine. Chenden kent de kleine school als zijn eigen broekzak; hij heeft namelijk zelf op het Waterland College gezeten.
Friemelen
Met in zijn hand een broodje ei uit de kantinekeuken vertelt hij hoe hij als jong kind een plek vond in het gespecialiseerd onderwijs. ‘Ik had ADHD en PDD-NOS. Daardoor was ik heel druk en had ik weinig concentratie. Soms nog steeds, maar nu kan ik er wat beter mee omgaan’, zegt hij lachend. In sommige leerlingen ziet hij zichzelf terug. Voor hen neemt hij van huis wel eens stressballetjes mee. ‘Een leerling met ADHD kan heel ongeïnteresseerd overkomen als hij met zijn handen andere dingen doet. Maar ik snap dat heel goed. Ik moet ook altijd ergens aan friemelen.’
Droom die uitkomt
Schooldirecteur Diana, die er ook bij is komen staan, herinnert zich de jonge Chenden nog goed. ‘Het is bizar hoe goed hij het hier heeft gedaan. Hij begon in een basis-kaderklas en stapte over naar de theoretische leerweg. Daarna ging het snel met hem’, vertelt ze. Hij stroomde uit naar een mbo-opleiding tot onderwijsassistent en volgt nu de hbo-opleiding Leraar Maatschappijleer - een droom die uitkomt. ‘Vroeger wilde je al leraar worden. Ik weet nog dat je heel graag de juf meehielp’, zegt ze tegen Chenden.
Hoewel hij zichzelf als oud-leerling op het Waterland College ervaringsdeskundige mag noemen, is werken in het gespecialiseerd onderwijs voor Chenden niet per se gemakkelijker, vertelt hij. ‘Ieder kind heeft een ander verhaal. Dat is leuk, maar soms ook pittig. In deze klas zitten bijvoorbeeld twee meisjes met een angststoornis en een jongen met emotieregulatieproblemen. De jongen kan zich niet goed inleven en maakt soms opmerkingen die de anderen triggeren. Dat botst weleens. Het is lastig hem de gevolgen te laten inzien, maar ik leer veel van Diana. Ze benoemt het zonder hem een te groot podium te geven.’
Iedere dag een schone lei
Wat Chenden helpt als hij een zware dag heeft gehad, is praten met zijn begeleiders. Het gaat dan vaak om een confrontatie met een leerling. ‘Ze hebben altijd wel tips voor hoe ik ermee om kan gaan, mocht het weer gebeuren. Maar één oplossing bestaat niet, zeggen ze altijd. Je moet het gewoon proberen. En wat ze ook altijd zeggen: begin iedere dag opnieuw met een schone lei. Ook al heb je enorm gebotst met een leerling, zie de dag erna altijd als een nieuwe kans.’
Vangnet
Toch is er geen leukere doelgroep dan deze, vindt hij. ‘Ze hebben allemaal hun eigen unieke rugzak. Ik kan me niet voorstellen dat je hier ooit een saaie dag zult hebben. Er is altijd wel wat, op een goede manier.’ Maar nog belangrijker vindt hij de waarde die hij op deze school kan toevoegen. ‘Je weet: deze school is niet hun eindbestemming, maar wel het vangnet van de leerlingen. Als je daaraan kunt bijdragen, dat vind ik wel heel gaaf’, zegt hij, terwijl hij weer naar de klas loopt. Het is tijd voor de tweede helft van zijn les burgerschap. Van zijn broodje ei is nog de helft over.
